Jedzenie jako źródło przyjemności

We współczesnych czasach jedzenie nie spełnia już tylko podstawowej funkcji, którą jest dostarczanie energii, ale staje się także nieodłącznym źródłem przyjemności. Jest czynnością psychologiczną i społeczną, służącą zaspokajaniu różnych potrzeb. Nawyki i upodobania żywieniowe kształtują się w dzieciństwie, a następnie utrwalają się w życiu dorosłym. Dlaczego jedzenie jest przyjemne i jakie czynniki wpływają na wybory żywieniowe? Sprawdź w artykule.

Współczesny wymiar jedzenia

Podstawową funkcją spożywania pokarmu jest dostarczenie niezbędnego paliwa i składników odżywczych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W dzisiejszych czasach spożywanie posiłku nie służy już tylko zaspokojeniu podstawowej potrzeby fizjologicznej, ale stało się również potrzebą egzystencjalną człowieka, zależną od tradycji, kultury oraz wpływu środowiska. Buduje ono więzi społeczne, sprzyja wzmacnianiu relacji oraz poprawia nastrój; stało się jedną z ważniejszych przyjemności w życiu człowieka.

Jedzenie emocjonalne

Psychologiczne czynniki wpływające na wybory żywieniowe można podzielić na trzy kategorie: emocjonalne, organoleptyczne oraz społeczno-kulturowe. 

Jak mówi twórca bloga  Jedz Dobrze:  decyzje dotyczące jedzenia bywają nie ś wiadome i często kierowane emocjami. Jedzenie emocjonalne to sięganie po żywność pomimo braku sygnału głodu w celu uporania się z negatywnymi stanami emocjonalnymi tj. smutek, żal czy złość. Może również stanowić sposób radzenia sobie ze stresem. 

Wynika to z rozwoju nieprawidłowych reakcji wyuczonych i utrwalonych w dzieciństwie, które łączą zaspokajanie potrzeb uczuciowych z czynnością jedzenia. Podawanie pożywienia może być sposobem okazywania miłości rodziców do dzieci lub służyć jako nagroda, albo sposób pocieszenia. W ten sposób dzieci uczą się niwelowania smutku i frustracji za pomocą jedzenia, które ma moc łagodzenia nieprzyjemnych emocji i przynoszenia ukojenia. Takie skojarzenie powtarzane regularnie utrwala się, a następnie przenosi do życia dorosłego. Spożywanie ulubionego pokarmu wiąże się ze zwiększonym wydzielaniem hormonu szczęścia, mającego działanie uspokajające i poprawiające samopoczucie, co ma związek z rozwojem nałogowego jedzenia. Jedzenie może być także metodą wyrażania miłości, sympatii czy aprobaty. Może służyć zaspokajaniu potrzeb psychicznych człowieka albo być towarzyszem kojącym samotność.

Dlaczego jedzenie jest przyjemne?

Drugim czynnikiem wpływającym na zachowania żywieniowe są aspekty związane z wyglądem pożywienia. Sięgamy po jedzenie smakowite, estetyczne oraz przyjemnie pachnące. Zmysły odgrywają tu znaczącą rolę, decydując o wyborze pokarmu i zapewniając wyjątkowe doznania smakowe. Jest to wyjątkowo istotne, ponieważ przyjemność jedzenia jest nam niezbędna do zachowania równowagi psychicznej.

Ostatni czynnik społeczno-kulturowy stanowi ważny element kultury i tradycji, który stanowi kluczową rolę w kształtowaniu nawyków żywieniowych. Celebracja posiłków służy zacieśnianiu więzi społecznych oraz stanowi pretekst do spotkań z najbliższymi. Wspólne posiłki spełniają ważną rolę w życiu rodzinnym już od najmłodszych lat. Skupiają rodzinę przy stole i sprzyjają pogłębianiu więzi rodzinnych, umożliwiając wspólne rozmowy oraz relaks. Jest to wyjątkowy czas wymagający wylogowania się z życia wirtualnego oraz włączenia się w sprawy rodzinne. Wpływa to korzystnie na zdrowie psychiczne domowników, pobudza pozytywne emocje, a także sprzyja rozwojowi dobrych relacji z jedzeniem i wykształcenie zdrowych nawyków i preferencji żywieniowych u dzieci. Przyjemna atmosfera przy stole sprzyja rozmowom o problemach, zainteresowaniach i planach najbliższych osób. Wspólne spożywanie posiłków stanowi dobry pretekst do wspólnego spędzenia czasu, dlatego powinien być on wykorzystywany przy każdej możliwej okazji.