Jak udowodnić pracę w szczególnych warunkach?

Niektóre prace w szczególnych warunkach uprawniają do skorzystania z emerytury pomostowej, inne pozwalają na przejście na wcześniejszą emeryturę. Charakter prac w szczególnych warunkach opisują przepisy, jednak ZUS niekiedy uznaje, że warunki pracy, jakie wykazaliśmy, nie należą do szczególnych. Jak wobec tego udowodnić, że zachodzą przesłanki uprawniające do skorzystania z przywilejów pracy w szczególnych lub trudnych warunkach? Czasami konieczne będzie skorzystanie z pomocy doświadczonego prawnika. 

W sporach z ZUS, KRUS czy pracodawcą warto skorzystać z porady prawnika, a najlepiej skorzystać z pomocy w prowadzeniu całej sprawy. Moje doświadczenie pokazuje, że wiele spraw pozornie trudnych jest do wygrania, ponieważ już są wyroki Sądu Najwyższego w podobnych kwestiach – informuje radca prawny Wojciech Chmurak.

Czym jest praca w szczególnych warunkach?

Warunki szczególne, czyli takie, które są szkodliwe dla zdrowia pracowników, są wyjątkowo uciążliwe lub wymagają niezwykłej sprawności psychofizycznej (która jednocześnie pod wpływem warunków pracy ulega z czasem pogorszeniu). Sporządzone zostały wykazy prac sklasyfikowanych w poszczególne działy. Bardzo ważny jest czas zatrudnienia w warunkach szczególnych – 15-letni pozwala ubiegać się o wcześniejszą emeryturę przy jednoczesnym spełnieniu innych wymagań. Do okresu zatrudnienia wlicza się tylko pozostawanie w stosunku pracy lub stosunku służby. Nie liczą się żadne formy umów cywilnoprawnych oraz działalności pozarolniczej. Niekiedy w decyzjach wydawanych przez ZUS od okresu zatrudnienia odliczany jest czas pobierania zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i rehabilitacyjnego. Czy to prawidłowa praktyka? Tak, jeśli wniosek dotyczy emerytury pomostowej. Jeżeli natomiast ubiegasz się o wcześniejszą emeryturę, to po uchwale Sądu Najwyższego z 27 listopada 2003 r., III UZP 10/03 zmienione zostały zapisy art. 32 ustawy o emeryturach i rentach. Po zmianach w\w okresy są wliczane do stażu pracy. Te niuanse pokazują, że warto walkę o swoje prawa poprzedzić konsultacją z doświadczonym prawnikiem.

Przeczytaj również: Co warto wiedzieć o rencie rodzinnej?

Udowodnienie pracy w szczególnych warunkach

Katalogi i przepisy określające konkretne zawody i czynności z nimi związane sugerują, że udowodnienie pracy w szczególnych warunkach jest dosyć proste. Okazuje się jednak, że jest szereg wyroków np. Sądu Najwyższego, które w niektórych sytuacjach stwierdzają zaistnienie pracy w szczególnych warunkach, mimo braku danego stanowiska w wykazie. Jak to się dzieje? Wszystko za sprawą determinacji dotkniętych odmową ZUS-u do prawa do wcześniejszej emerytury pracowników, którzy zdecydowali się na walkę sądową.

Przeczytaj również: Czy znajomość języka niemieckiego jest konieczna do rozpoczęcia pracy jako opiekunka osób starszych w Niemczech?

Aby udowodnić, że doszło do wykonywania pracy w szczególnych warunkach, należy… zatrudnić doświadczonego prawnika – eksperta prawa pracy, który fachowo poprowadzi naszą sprawę. Bardzo często dzięki zaangażowaniu prawników udaje się sprawy przed sądem wygrać i doprowadzić do orzeczenia, które zmieniają decyzję ZUS-u. Zanim jednak dojdzie do sporu, należy złożyć w rzeczonej instytucji wniosek o przyznanie wcześniejszej emerytury wraz ze wszystkimi wymaganymi dokumentami. Przepisy dotyczące przejścia na wcześniejszą emeryturę lub uzyskanie rekompensaty są dosyć zawiłe i zamiast zagłębiać się w nie, samodzielnie można już na tym etapie skorzystać z rady fachowca. Skorzystanie z prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach jest przywilejem, którego nie wolno odpuszczać. Zwłaszcza jeśli w wyniku wykonywanych obowiązków doświadczyło się uszczerbku na zdrowiu lub nawet niezdolności do pracy.

Przeczytaj również: Zwolnienia grupowe a prawa pracowników